İnsan ve hayvan bedeninde kan emerek yaşayan bir parazit olan “Saç Biti Tedavisi” çok kolaydır. Ancak kalabalık ortamda yaşanması yeniden bitlenme ihtimalini artırır. Saç biti tedavisinde farklı yaklaşımlar olup, bu ilaçların etki mekanizmaları farklıdır. Bu sayfada tüm seçenekler ayrıntılı şekilde anlatılmıştır. Bunların bir kısmı zamanla terk edilmiş ya da uygulama alanı bulamamış, bir kısmı yan etkileri sebebiyle temkinli yaklaşım gerektirir. Sıralama başarı oranı, yan etkileri ve uygulama kolaylıklarına göre yapılmıştır.
1-Dimetikon içeren ilaçlar; Silikon benzeri suda rahatça çözünen bir maddedir. Kolay buharlaşan ya da suyla % 4-5 oranında karıştırılarak ilaç elde edilir. Sulu haliyle saça uygulanır, uygulandıktan dakikalar sonra su buharlaşır ve geride dimetikon kalır, dimetikon bitin etrafını naylon gibi hava geçirmez bir tabakayla kaplar. Nefes alamayan bütün canlılar gibi bit havasızlıktan ölür. Doğru uygulanması halinde %100 etkilidir. Aklınızda “geride canlısı kaldı mı ?” gibi bir soru işareti kalmaz. Direk nefes almasını engellediği için bit veya yavrusu zamanla ilacı tanıyarak onu etkisiz hale getiremez. Bit tedavisinde kullanılan ve aşağıda ayrıntısı yazılacak olan böcek ilaçları gibi zamanla etkisi azalıp ortadan kalkmaz. Dimetikon içeren ilaçlar kolay uygulanan solüsyon ya da sprey şeklinde üretilir.
2-Böcek zehri içerenler ilaçlar; Adından da anlaşılacağı üzere bir tür zehirdir ve farklı dozlarla da olsa tüm canlıları öldürdüğü gibi biti de zehirleyerek öldürür. Yumurtalara hiç etkisi olmadığı için bir süre sonra yeniden uygulanmazsa hastalık % 100 ihtimalle yeniden ortaya çıkar. Böcek zehri içermesi sebebiyle tehlikeli bir ilaçtır ve özellikle çocuklarda kullanılacaksa çok dikkatli kullanılması gerekir. İçilmesi öldürücü olabileceğinden çocukların erişemeyeceği yükseklikte saklanmalıdır.
Parazit zamanla zehre karşı savunma geliştirip zehirle ölmeyebilir. Bu grup ilaçlar şampuan ya da solüsyon şeklinde satılır.
Zehre benzer şekilde etki edenler; (Kullanımları azalmıştır.)
Gamma Benzen Hekzaklorid, parazitin sinir sistemini felç ederek etki gösterir, ülkemizde kullanımı yasaktır.
Benzil Benzoat; ciltte ciddi tahriş yaptığı için doktorlar önermemektedir.
Fenotrin–Sumitrin; Gün ve lamba ışığında hızla bozulur ve etkisini kaybeder.
Tablet şeklinde kullanılan bit ilaçları; Kullanım zorluğu, tedavinin uzun sürmesi ve yan etkileri sebebiyle artık kullanılmamaktadır.
Sulfamethoxazole / Trimethoprim
Ivermectin
Albendazole
Levamisole
Saç biti tedavisi yapılacağında ilaçta şu özellikler aranmalıdır;
- Bir defa uygulayarak kesin sonuç alınmalıdır.
- İlacın kokusu rahatsız etmemelidir.
- Saçların taranmasını kolaylaştırmalıdır.
- Kıvırcık saça uygulaması zor olmamalıdır.
- Yumurtaları da öldürerek yeniden oluşmasına engel olmalıdır.
- Yan etkisi olmamalıdır.
- Zehirli etki göstermemelidir.
Saç biti tedavisi sonrası;
Tekrar oluşmasını engellemek için bit kovucu şampuan kullanılmalıdır.
Saç biti tedavisi yaptırmak parazitin tekrar bulaşmasını engellemeyeceği için kaynak olan kişi de tedavi edilmelidir.